Maand: april 2016

Koningsdag 2016

/ yolandaenamsterdam / 5 reacties

De voorspellingen zijn slecht. Koud, regen en zelfs af en toe een hagelbui. Tijdens de opbouw van de podia, wc’s en stalletjes is de gewoonlijke vrolijkheid en grapjesmakerij ver te zoeken. Koningsavond begint met weinig mensen gehuld in veel warmte. De muziek wordt nog een tandje harder gezet om de paar feestvierders maar enthousiast te maken.

Op Koningsochtend kom ik terug uit het Westerpark en red het zelfs om fietsend thuis te komen, zo rustig is het nog op straat. Een wandelingetje met manlief door de buurt volgt. Het weer valt 100% mee. Op de Haarlemmerstraat- en dijk zien we voor het eerst om de 20 meter grote vuilnisbakken staan en studenten prikken vuil op. Op de Lekkeresluis over de Prinsengracht, normaal op Koningsdag een brug waar je 20 minuten over doet om naar de overkant te komen, staan twee mannen iedereen vriendelijk door te sturen die daar wil verkopen. De drukte laat het niet toe. Wie zegt dat er geen voortschrijdend inzicht is?  We ondersteunen de lokale kindergemeenschap die accordeon speelt, hondenkoekjes verkoopt en oranje limonade aanbiedt. En natuurlijk gaan we op de foto op een bewegende ‘Groene Draeck’ met Willem Alexander aan het roer. De kosten van het onderhoud moeten toch ergens van betaald worden!

De middag zit ik als bedaarde vijftiger thuis te werken. Drie verschillende muziekbands proberen tegelijkertijd mijn concentratie te breken. Buiten zie ik een Surinaams jongetje van een jaar of tien met zijn moeder spullen verkopen. Het kortgeschoren jochie draagt een groene regenjas, een groene broek en groene regenlaarzen. Zijn energie is tomeloos. Hij kan niet stilstaan, springt, kikkert en danst de hele tijd op de brug. Dan rent hij terug naar zijn verkoopkleedje, pakt een paar afgetrapte gympen en biedt ze met een stralende lach, al hip-hoppend aan iedere voorbijganger aan. Ieder nee incasseert hij met een grote grijns. Aan het eind van de dag kan ik geen spoortje moeheid bij hem ontdekken. Integendeel, de brug wordt leger en hij ziet nu kans radslagen te maken, te voetballen met een kartonnetje en op een babyauto te rijden.

De wolken pakken zich samen. Zijn moeder kijkt naar boven en verzamelt snel het niet verkochte speelgoed. En dan komt de stortbui naar beneden. Het jochie blijft dansen.

Plastic

/ yolandaenamsterdam / 3 reacties

Het is een mooie dag, de zon piept steeds regelmatiger door de grijze wolken. Ik sta in een ouderwets speelgoedwinkeltje dat je eigenlijk alleen nog maar in films ziet en zoek een verjaardagscadeau voor een ondeugend driejarig meisje. De eigenaresse van de winkel tovert enthousiast, alsof het voor haar zelf is, de mooiste dozen tevoorschijn en uiteindelijk kies ik voor een verzameling magnetische cirkels, driehoeken, staafjes en andere figuren waarmee je steeds nieuwe ontwerpen kunt maken op een metalen bord. Bij het afrekenen vraagt ze of ik een tasje wil. Ik ben al volledig potty-trained en tover mijn eigen tas tevoorschijn. Ze vertelt, terwijl ze me een stukje Tony Chocolony met zout aanbiedt, dat steeds minder mensen een tas vragen en dat zelfs na de markt, voor haar deur, er geen verloren witte tasjes meer rondvliegen in de wind. Ongelooflijk dat tien cent in korte tijd zo’n mentaliteitsverandering teweeg heeft gebracht.

Dan ga ik naar de overkant waar een winkel zit waar je zelf rijst, pasta, noten, meel, gedroogd fruit en nog honderd andere producten kunt scheppen uit grote bakken. Hier hebben ze al jaren geleden besloten dat al dat plastic verpakkingsmateriaal onzin is. Met mijn papieren zakjes onder mijn arm geklemd loop ik naar huis. Sasa, mijn steun en toeverlaat voor alles wat thuis kapot is, ziet de papieren zakjes en zegt me enthousiast dat in Roemenië –waar hij net op vakantie is geweest- veel winkels zijn waar je ook zelf je voorraden schept. Terwijl hij de verstopte gootsteen kordaat onder handen neemt moppert hij dat in zijn buurt continu vuilnis op straat wordt gegooid en zakken open liggen waar je het glas ziet schitteren tussen kranten, groenteafval en elektrische apparaten. Hij is vastbesloten dat zijn gezin milieubewust moet zijn en heeft net twee inbouwbakken voor gescheiden afval in zijn keuken getimmerd. Druppel op een gloeiende plaat? ‘Zeker’, zegt hij zijn handen afdrogend, ‘maar ik wil het goede voorbeeld geven.’

Aan het eind van de middag wordt een nieuwe, volledig uit natuurlijke materialen gemaakte, matras afgeleverd. De matras is niet verpakt in plastic maar zit genesteld in een enorme witte katoenen zak die met een koord is dicht gesnoerd. Ik denk nog even waar ik de zak allemaal voor zal kunnen gebruiken –Sinterklaas, dekens, winterkleding- maar dan vouwen de transporteurs hem al netjes op om te gebruiken voor het volgende transport. Ik zwaai ze uit en zie een sloepje voorbij varen waarop in grote letters staat dat deze gemaakt is uit gerecycled plastic.

’s Avonds lig ik als een prinses op geen erwt op mijn nieuwe matras en ik realiseer me dat ik op één dag zoveel initiatieven heb gezien die bijdragen aan een beter milieu. Deze gedachte en het vernieuwde bed zorgen voor een ontspannen slaap.

 

 

Taxi’s

/ yolandaenamsterdam / 3 reacties

Donderdagochtend, Wenen. Mijn vriendin en ik nemen een taxi naar Schönbrun, bekend als het paleis van Franz Joseph en Elizabeth, de suikerzoete Sisi, die overigens een minder goed huwelijk had met haar man dan hij met haar.

Zodra we in de auto zitten, belt onze taxichauffeur met zijn vriend, neef, vrouw, geen idee. Telefoon in de linkerhand, rechterhand losjes op het stuur, voet op het gaspedaal. Zijn stem wordt luider, het gesprek geagiteerder, het rijden sneller. Hij spreekt Arabisch en we verstaan er geen woord van. We kijken elkaar ietwat ongerust aan. Schönbrun blijkt, in tegenstelling tot wat we dachten, redelijk dichtbij te liggen. Terwijl we betalen en uitstappen, continueert hij zijn opgewonden conversatie aan de telefoon. Hij keurt ons geen blik waardig. We voelen ons echt gast en lopen weg zonder fooi te geven.

De volgende dag nemen we weer een taxi, dit keer naar het vliegveld. De chauffeur, een kleine man van rond de 60 helpt ons met de bagage, opent de deur, aangename klassieke muziek stroomt ons tegemoet. Hij vertelt, zijn levendige handen praten mee, dat hij oorspronkelijk uit Iran komt. We zijn nieuwsgierig en vragen hem hoe hij in Wenen terechtgekomen is. ‘Ik speelde bas toen ik jong was’ en zijn vingers maken tokkelende bewegingen. ‘Mijn muziekleraar had het altijd over Wenen, de Europese bakermat van muziek, dus dat wilde ik ontdekken.’ Tijdens zijn studie aan het conservatorium –eind 70-er jaren- greep Khomeini in zijn geboorteland de macht. ‘Ik wilde niet meer terug, mijn leven was daar niet meer zeker.’ Dan vallen zijn handen stil. Ook zijn geschiedenis in Oostenrijk nam een onverwachte wending. Na een auto ongeluk moest hij zijn muzikale carrière beëindigen. ‘Ik ben toen taxichauffeur geworden, mijn vrouw was zwanger en er moest geld verdiend worden’ zegt hij gelaten. Ik kijk vanaf de achterbank naar zijn kalende hoofd. Zijn vriendelijkheid had er niet onder geleden.

Die avond zit ik alweer in een taxi, nu op weg naar huis. We babbelen met de chauffeur, een bonk van een kerel, over de stad, de rijkdom van wisselende seizoenen, drukte op de Dam en de zegening van gezond zijn. ‘Je kan wel blijven kankere, maar de wereld is een feessie. Je mot alleen zelf de slingers ophangen.’ Als we aankomen, stapt hij naar buiten om het portier voor me te openen. Ik tik mezelf op de vingers dat ik er nog steeds van uitga dat Amsterdamse taxichauffeurs onbehouwen, toeristen oplichtende mensen zijn. Jaren lang heb ik liever door de regen gelopen, getramd of gefietst dan een taxi te nemen. Maar gelukkig zijn er steeds meer aardige! Ik hang een slingertje op.

 

 

 

 

 

 

 

Joop III

/ yolandaenamsterdam / 2 reacties

(Mocht je het nog niet gedaan of vergeten hebben, lees dan eerst even  Joop en Joop II om een duidelijker beeld te krijgen)

Op weg naar het zwembad zie ik Joop met hond Max schuifelen over de Westerstraat. Ook al ben ik al te laat voor de les, Joop is belangrijker. Zijn gezicht heeft gelukkig wat meer kleur en zijn ogen tintelen als vanouds. Max, zijn herder, is daarentegen ouder geworden. Zijn schouders hangen een beetje en zijn kop is nog grijzer. Het leven zonder zijn baas is hem zwaar gevallen.

De oude man brengt me direct op de hoogte van zijn wel en wee. Drie weken opname in het St. Lucas voor zijn tweede knie operatie en nog eens drie weken revalideren in de Poort oftewel het Eindpunt, zoals het in de volksmond wordt genoemd. Hoe duidelijk kan een naam zijn. ‘Er was een oude man op mijn kamer, die zei niet zoveel. Alleen maar “uhuhuhuh, tsss, tsss, tsss”. En hij was nog doof ook. Op een avond viel opeens de elektra uit. Stond ‘ie plotseling in het donker naast mijn bed, ontbloot bovenlijf, een pamper tot op zijn knieën en dan twee dunne Gandhi-beentjes er onderuit. “Hup, terug naar je bed, zei ik. Vort” ’. Max kijkt zijn baas niet-begrijpend aan. Op een gegeven moment kon Joop zichzelf weer wassen bij de kraan. ‘Pakte ik zo’n washandje, dacht ik wat is dat zwaar. Zat er een drol in. Maar weet je, ik mis ‘m toch wel hoor, ik most wel met ‘m lachen.’

Een mooie bijkomstigheid was dat Joops dementerende zuster op de eerste verdieping woonde. Iedere ochtend ging hij naar beneden om haar boterhammetje te smeren. Wat ‘m bracht op het belangrijke onderwerp eten. De maaltijden in de Poort waren wel ok, maar het Lucas! ‘Allemachtig. Mensen motten toch beter worden, dan geef je ze toch geen rauwe vis en keiharde piepers. Geef mij maar een lekker Chineesje. Mmm, bordje Singapore met garnaaltjes.’ Zijn rechterhand omklemt een imaginaire vork waarmee hij eetbewegingen naar zijn mond maakt. Dan neemt hij afscheid en loopt voorzichtig weer door. Max kwispelt zachtjes en sjokt achter hem aan. Ik weet nu al waar Joop zichzelf vanavond op trakteert.

De Hollandsche Manege

/ yolandaenamsterdam / 3 reacties

Als ik mijn fiets neerzet, komt de geur van paarden me al tegemoet. Direct parachuteert de lucht me naar mijn onfortuinlijke pogingen te leren rijden toen ik puber was. Na een paar tragikomische ongevallen was het duidelijk dat het paard meer macht over mij had dan andersom. Nog één keer heb ik als twintiger een poging gewaagd, in Kenia. Ik bleek op een ex-renpaard te zitten… Een paar gekneusde ribben verder besloot ik dat dit echt, definitief de laatste keer was geweest.

De Hollandsche Manege is een historisch pareltje aan de Overtoom. Het stamt uit 1882 en is ontworpen door Dolf van Gendt, ook bekend van het Concertgebouw en de tegenwoordige trendy Hallen. In die tijd bouwden welvarende burgers grote, stijlvolle woningen aan de rand van het – ook door hen- gefinancierde Vondelpark en vonden een comfortabele stalling voor hun paarden en koetsen in de neo-classisistische rijschool. Het gebouw combineert elegante gebeeldhouwde decoraties met een industriële look van gietijzer en zink. Er was ruimte voor een orkest op het overhangende balkon van de smalle zijde. Muziek begeleidde ook de ‘Carrousel’, een performance, bijna dans, van mens en paard waar de vrouwen in amazonezit en mannen op herenzadels allerlei ingewikkelde figuren reden met intrigerende namen als visgraat en zandloper. Ook nu wordt de ‘Carrousel’ nog gereden en, omdat de dames en heren dan gekleed gaan in Belle Epoque stijl, waan je je in de vorige eeuw.

In de Hollandsche Manege heeft Modehuis Hermès tijdelijk ‘haar tenten’ opgeslagen met het Festival des Métiers. Ze zijn ooit in 1837 begonnen met het maken van zadels en teugels, dus de keuze van de locatie is niet zo vreemd. Het luxe merk wil met deze demonstraties tonen waarom haar artikelen nou eigenlijk zo duur zijn. Dus deze week staan de paarden in de stallen aan de Vondelparkkant en demonstreren de Hermès-medewerkers hun ambachtelijk vak in de paardenbak.

Ze maken nog steeds zadels, maar ook tassen, sjaals, dassen, horloges en beschilderd porselein. Bij iedere stand staat een gastvrouw die geduldig alle vragen en antwoorden naar het Frans en terug vertaald. Het vakmanschap is onwaarschijnlijk hoog. Veel wordt met de hand gedaan, machines spelen maar een kleine rol. Zo zie ik de horloger, vergrootglas in zijn rechteroog, geconcentreerd ultrakleine schroefjes en plaatjes met een fijne pincet en miniem schroevendraaiertje in een horlogekast plaatsen. Een ietwat plompe vrouw met dito handen zet tot mijn verbazing minuscule diamantjes in een vorm in een armband. Een leren schort hangt over haar knieën om eventueel weg schietende steentjes op te vangen. Een Aziatische vrouw naait met millimetersteekjes en engelengeduld een rolzoom in een sjaal. Ik eindig bij een middelbare man die, heel tevreden, nooit iets anders in zijn leven heeft gedaan dan het lamsleer voorbereiden dat gebruikt wordt voor handschoenen. Normaal werkt hij thuis, staand aan een keiharde kersenhouten tafel die niet kan splinteren. Eindeloos trekt hij aan een al gladde huid in de lengte en breedte om het leer nog soepeler te maken. Het bepoederen met talk maakt het materiaal uiteindelijk boterzacht. Uiteindelijk wordt er één paar korte handschoenen uit één lamshuid gemaakt.

Ik had een chic en wellicht arrogant publiek verwacht maar er heerst een gemoedelijke sfeer in de manege, zowel bij de medewerkers als de bezoekers. Er is genoeg gelegenheid om goed te kijken en vragen te stellen. Ik ben onder de indruk van de ambachtskunst en begrijp inderdaad waarom de producten zo duur zijn.

Vind ik het mooi? Het meeste niet. Ik kan heel gelukkig leven zonder Hermès sjaal. Maar wel voelde ik me heel rijk die middag. Drie keer liep ik naar buiten omdat achter elkaar mijn telefoon ging. Eerst belde mijn oudste dochter om me over haar dag bij te praten, daarna mijn jongste om te vertellen hoe leuk haar feest was geweest en als laatste mijn man of we lekker uit eten zouden gaan. Bemazzeld!

 

 

 

Dezibol

/ yolandaenamsterdam / 6 reacties

Glunderend komt een van mijn twee broers binnen met een taartdoos in zijn handen. We zijn vandaag samen om spullen op te ruimen van onze ouders die al weer negen jaar geleden binnen 24 uur na elkaar zijn overleden. Destijds hadden we in korte tijd hun appartement moeten opruimen en een aantal dingen hadden we ‘tijdelijk’ opgeslagen om later in rust uit te zoeken. Dat later was nu dan eindelijk aangebroken.

Het bekijken van foto’s, brieven en ander persoonlijk materiaal werd zoet ondersteund door de taart die mijn broer had meegebracht. Als er iets te vieren viel in onze jeugd -een verjaardag, diploma of familiereünie-, dan had mijn oma bij bakkerij Dezi op het Olympiaplein een Dezibol gekocht. Een halve bol opgebouwd uit een bodem chocoladecake, een laagje rode jam, een crèmige chocoladevulling omhuld door een rand chocoladecake. Het geheel was bedekt met een dunne, knapperige chocoladekorst aan de onderkant versierd met een centimeter hoge rand van hagelslag. Een lila, nergens naar smakend bloemetje sierde de bovenkant. Het was een stille wedstrijd wie van de kinderen het eerst naar de koelkast was geslopen om het er stiekem af te snoepen.

Banketbakker Dezi bestaat al heel lang niet meer en de Dezi bol was door mij gerangschikt onder het kopje dierbare herinneringen. Tot vandaag. Mijn broer was erachter gekomen dat een oud-medewerker van Dezi het recept had meegenomen naar zijn nieuwe werkgever en het iets had aangepast. For old times sake was hij de dag ervoor naar het Hoofddorpplein gereden om de geliefde familietraditie te kopen.

De jam in het nieuwe recept miste, het gevoel van samen zijn kwam terug.